Kontrola Sanepidu w sklepie – na co zwrócić uwagę? Jak się przygotować?

Kontrole Sanepidu spędzają sen z powiek wielu właścicielom sklepów. Niepotrzebnie! Jeśli znasz procedury i wymagania, możesz bez stresu przejść przez cały proces inspekcji. Dowiedz się, co dokładnie sprawdza Sanepid w sklepach i co Ty możesz zrobić, aby dostać zielone światło na dalsze prowadzenie działalności!

Czym jest Sanepid i jaką funkcję pełni?

 

Sanepid, czyli Państwowa Inspekcja Sanitarna, to organ administracji publicznej, który sprawuje nadzór nad warunkami higienicznymi i sanitarnymi w różnego rodzaju obiektach, m.in. w sklepach. Przeprowadza on kontrole (planowane lub interwencyjne w wyniku zgłoszenia), których celem jest ochrona zdrowia publicznego poprzez weryfikację przestrzegania przepisów dotyczących higieny, bezpieczeństwa żywności i warunków pracy etc.

Dla właścicieli sklepów spożywczych Sanepid ma ogromne znaczenie. Muszą oni spełniać szereg wymagań określonych w przepisach prawa – dotyczących warunków sanitarno-higienicznych lokalu, przechowywania żywności, higieny personelu czy dokumentacji – a Państwowa Inspekcja Sanitarna egzekwuje ich przestrzeganie. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości organ może wydać decyzje nakazujące ich usunięcie, nałożyć mandaty karne, a w przypadku rażących uchybień nawet zakazać prowadzenia działalności.


Na co zwraca uwagę Sanepid w sklepie?

Zakres kontroli Sanepidu jest szeroki i obejmuje wiele aspektów funkcjonowania sklepu. Inspektorzy zwracają uwagę na ogólną czystość i porządek w sklepie, a kontroli podlegają podłogi, regały, lady, witryny chłodnicze, zaplecze i toalety. Przedmiotem inspekcji jest również stan techniczny lokalu ze szczególnym uwzględnieniem ścian, sufitów, wentylacji i oświetlenia.

Sprawdzane są również temperatury przechowywania żywności, daty ważności produktów, sposób ich składowania (np. oddzielne przechowywanie surowych i gotowych produktów), a także zabezpieczenie przed szkodnikami. Szczególną uwagę zwraca się na produkty świeże, takie jak mięso, ryby, wędliny, nabiał i owoce. Kontrola stanu sanitarno-higienicznego dotyczy m.in. dostępności bieżącej wody (ciepłej i zimnej), mydła i środków do dezynfekcji rąk, stanu toalet i pomieszczeń socjalnych dla pracowników.

Sanepid sprawdza również, czy przestrzegane są zasady BHP w zakresie m.in. zapewnienia pracownikom odzieży ochronnej i bezpieczeństwa pracy.

Kategoria dokumentu

Rodzaj dokumentu

Opis i znaczenie

Częstotliwość aktualizacji

Dokumentacja pracownicza

Orzeczenia lekarskie do celów sanitarno-epidemiologicznych (książeczki sanepidowskie)

Potwierdzenie braku przeciwwskazań zdrowotnych do pracy z żywnością. Zawiera wyniki badań na nosicielstwo chorób zakaźnych.

Przed podjęciem pracy, a następnie zgodnie z zaleceniami lekarza medycyny pracy.

Szkolenia BHP

Potwierdzenie odbycia szkoleń z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy.

Okresowe, zgodnie z przepisami BHP (np. co rok dla stanowisk robotniczych, co 3 lata dla stanowisk kierowniczych i administracyjno-biurowych).

Dokumentacja lokalu i działalności

Wniosek o zatwierdzenie i wpis do rejestru zakładów podlegających urzędowej kontroli żywności

Potwierdzenie zgłoszenia działalności do Sanepidu.

Jednorazowo, przy rozpoczęciu działalności.

Umowa najmu lokalu lub akt własności

Dokument potwierdzający prawo do użytkowania lokalu.

Aktualna umowa.

Projekt technologiczny lokalu

Opis technologii i organizacji pracy w sklepie, w tym schemat pomieszczeń, rozmieszczenie urządzeń, instalacje.

Przy otwarciu lokalu i każdej istotnej zmianie.

Dokumentacja HACCP (jeśli dotyczy)

Dokumentacja systemu HACCP

Opis procedur i działań mających na celu zapewnienie bezpieczeństwa żywności. Zawiera analizę zagrożeń, identyfikację Krytycznych Punktów Kontroli (CCP) i procedury monitorowania.

Aktualizowana w miarę potrzeby, np. przy zmianie asortymentu, technologii, przepisów.

Rejestry monitorowania (np. temperatury, dostaw, mycia i dezynfekcji)

Zapisy z monitorowania parametrów krytycznych, np. temperatury w chłodniach, daty dostaw, daty i sposoby mycia i dezynfekcji.

Na bieżąco, regularne zapisy.

Inne dokumenty

Wyniki badań wody

Potwierdzenie jakości wody używanej w sklepie.

Zgodnie z harmonogramem badań, zależnym od rodzaju ujęcia wody (np. co roku dla ujęć własnych, rzadziej dla wody z sieci wodociągowej).

Umowy na wywóz śmieci

Potwierdzenie zawarcia umowy z firmą zajmującą się odbiorem odpadów.

Aktualna umowa.

Umowy na deratyzację, dezynsekcję i dezynfekcję (DDD)

Potwierdzenie zawarcia umowy z firmą specjalizującą się w zwalczaniu szkodników.

Zgodnie z harmonogramem, zależnym od specyfiki lokalu i zagrożeń (np. co miesiąc, co kwartał).

Atesty i certyfikaty urządzeń i materiałów (np. chłodnicze, wagi, opakowania)

Potwierdzenie zgodności z normami bezpieczeństwa i higieny.

Przy zakupie urządzeń i materiałów.
Tabela. Jakie dokumenty sprawdza Sanepid podczas kontroli w sklepie spożywczym?

Jak przygotować się do kontroli Sanepidu?

Państwowa Inspekcja Sanitarna przeprowadza kontrole planowe (rutynowe), zgodnie z rocznym planem kontroli Sanepidu. O terminie takiej kontroli przedsiębiorca jest zazwyczaj informowany z wyprzedzeniem (zazwyczaj od 7 do 30 dni przed planowaną inspekcją). Mogą zdarzyć się również kontrole interwencyjne, które są przeprowadzane w odpowiedzi na zgłoszenia, skargi konsumentów. Tego rodzaju kontrole przeprowadzane są bez uprzedzenia.

Aby kontrola Sanepidu nie była dla Ciebie stresującym doświadczeniem: 

  • utrzymuj sklep w czystości na co dzień, a nie tylko przed inspekcją,

  • regularnie sprawdzaj temperaturę w chłodniach i na bieżąco monitoruj daty ważności produktów,

  • zapewnij personelowi dostęp do środków higieny i egzekwuj ich stosowanie,

  • zadbaj o regularność szkoleń dla pracowników w zakresie BHP czy bezpieczeństwa żywności,

  • zwracaj uwagę na sprawność urządzeń i instalacji w sklepie i przeprowadzaj kontrolę stanu technicznego zgodnie z zaleceniami. 

Dobrym sposobem na szybką identyfikację i eliminację potencjalnych nieprawidłowości są wewnętrzne kontrole. Praktyka ta powinna dotyczyć nie tylko czystości lokalu, ale również dokumentacji.


Sprawdź nasz Niezbędnik biznesowy dla gastronomii!

Co robić w trakcie kontroli?

W czasie kontroli współpracuj z inspektorami – udzielaj wszelkich niezbędnych informacji, zapewnij swobodny dostęp do wszystkich pomieszczeń oraz odpowiednie warunki, w których będą mogli spokojnie zapoznać się z dokumentacją. Zapisuj uwagi dotyczące ewentualnych nieprawidłowości, a po zakończeniu kontroli poproś o protokół, w którym zostaną zapisane wszystkie ustalenia.

FAQ