Transport żywności – co warto wiedzieć?

Transport żywności to nie tylko przewożenie towarów z punktu A do punktu B. A jeśli Ty prowadzisz sklep spożywczy lub planujesz jego otwarcie, musisz znać ten temat od A do Z! W branży spożywczej – gdzie liczy się świeżość i bezpieczeństwo produktów – transport jest jednym z głównych bohaterów. Poznaj jego najważniejsze zasady i dowiedz się, jak powinien być zorganizowany, aby wszystko przebiegało zgodnie z obowiązującym prawem i najwyższymi standardami.

Transport żywności – co mówią przepisy?

 

Transport żywności to kwestia ściśle regulowana przez przepisy prawne, które mają zapewnić konsumentowi bezpieczeństwo i zachować jakość produktów spożywczych. Zasady te obejmują nie tylko normy dotyczące samego transportu, lecz także wymagania co do pojazdów, opakowań czy warunków przechowywania towaru podczas transportu. W Polsce regulacje w tej dziedzinie wynikają z krajowego prawa, a także z przepisów Unii Europejskiej.

Przepis prawa (źródło)

Znaczenie w praktyce

Rozporządzenie (WE) nr 852/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie higieny środków spożywczych

Określa ogólne zasady higieny żywności, w tym wymagania dotyczące transportu. W praktyce oznacza to, że przewoźnicy muszą zapewnić czystość i odpowiedni stan techniczny pojazdów, a także kontrolę temperatury w przypadku produktów wymagających chłodzenia.

Ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia

Definiuje ogólne wymagania dotyczące bezpieczeństwa żywności, w tym obowiązki przewoźników. W praktyce oznacza to, że firmy transportowe muszą stosować systemy HACCP (analizę zagrożeń i krytyczne punkty kontroli) oraz zapewnić identyfikowalność produktów.

Umowa ATP (Umowa o międzynarodowych przewozach szybko psujących się artykułów żywnościowych i o specjalnych środkach transportu przeznaczonych do tych przewozów)

Określa wymagania techniczne dla pojazdów przeznaczonych do przewozu szybko psujących się artykułów żywnościowych, w tym wymogi dotyczące izolacji termicznej i agregatów chłodniczych. W praktyce oznacza to, że przewoźnicy muszą posiadać certyfikowane pojazdy i regularnie je kontrolować.

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 7 grudnia 2006 r. w sprawie wymagań sanitarnych dotyczących środków transportu żywności

Precyzuje wymagania sanitarne dotyczące środków transportu żywności, w tym warunki utrzymania czystości i dezynfekcji. W praktyce oznacza to, że przewoźnicy muszą regularnie czyścić i dezynfekować pojazdy oraz stosować w tym celu odpowiednie środki.

Ustawa z dnia 19 sierpnia 2011 r. o przewozie towarów niebezpiecznych

Reguluje transport towarów niebezpiecznych, w tym niektórych substancji chemicznych, stosowanych w produkcji żywności. W praktyce oznacza to, że przewoźnicy muszą posiadać odpowiednie zezwolenia i stosować specjalne środki ostrożności podczas przewozu tych towarów.

Tabela. Transport żywności – przepisy prawne.

Przeczytaj również: Budowanie kanału dostaw

Jakie wymagania musi spełnić pojazd przewożący żywność?

Pojazd przeznaczony do przewożenia żywności musi zostać oficjalnie zatwierdzony przez sanepid, a w trakcie jazdy kierowcę może zatrzymać policja, aby sprawdzić, czy posiada wymagane dokumenty. Taki samochód musi spełniać kilka ważnych kryteriów.

  1. Higiena – auto musi być regularnie czyszczone i dezynfekowane, aby zapobiec zanieczyszczeniu przewożonej żywności. Jego wnętrze, w tym powierzchnie kontaktujące się z żywnością, powinny być gładkie, łatwe do czyszczenia i odporne na działanie wody.

  2. Odpowiednia temperatura – pojazdy przewożące żywność muszą być wyposażone w odpowiednie systemy chłodnicze, jeśli transport dotyczy produktów wymagających utrzymania określonej temperatury. Dla większości produktów chłodzonych (takich jak łatwo psująca się żywność) wystarczy temperatura od 0°C do 4°C, a transport mrożonek wymaga utrzymania wartości poniżej -18°C.

  3. Izolacja termiczna – przewożenie produktów spożywczych w pojemnikach termoizolacyjnych pomaga utrzymać stabilność warunków wewnętrznych, zapobiegając przegrzaniu lub zbytniemu wychłodzeniu produktów.

  4. Odpowiednia segregacja produktów – w przypadku transportu produktów łatwo psujących się lub wymagających oddzielnych warunków (np. żywności surowej i gotowej) pojazdy muszą umożliwiać odpowiednie segregowanie ładunków.

  5. Stabilizacja ładunku – żywność musi być odpowiednio zapakowana, a pojazd, który ją przewozi, powinien być wyposażony w system zabezpieczający przed przesuwaniem się towaru podczas jazdy.

  6. Wentylacja – gdy auto przewozi produkty roślinne (owoce i warzywa), konieczne jest zapewnienie odpowiedniej wentylacji w pojeździe, aby zapobiec gromadzeniu się wilgoci, co mogłoby prowadzić do psucia się produktów.

Może Cię zainteresować: Świat produktów

Jakie dokumenty trzeba mieć, aby legalnie transportować żywność?

Wszystkie pojazdy transportujące żywność powinny być w pełni sprawne i – podobnie jak wszystkie inne auta – muszą mieć ważny przegląd techniczny. Aby potwierdzić spełnienie norm sanitarno-epidemiologicznych, potrzebne są certyfikaty zgodności pojazdu z wymaganiami dotyczącymi higieny oraz bezpieczeństwa. W zależności od rodzaju żywności mogą być potrzebne świadectwa weterynaryjne (dla produktów pochodzenia zwierzęcego) lub certyfikaty ekologiczne (dla żywności ekologicznej).

Podstawowym dokumentem jest list przewozowy, który zawiera szczegóły na temat przewożonego ładunku, takie jak rodzaj żywności, miejsce nadania i odbioru. W przypadku produktów wymagających specjalnych warunków przechowywania, takich jak mięso, ryby czy nabiał, niezbędne będą również certyfikaty zdrowia żywności oraz dokumenty potwierdzające przestrzeganie standardów HACCP (systemu zarządzania bezpieczeństwem żywności). Dodatkowo, jeżeli transport wymaga kontroli temperatury, warto mieć dokumenty potwierdzające utrzymanie odpowiednich warunków termicznych, np. zapisy z urządzeń monitorujących temperaturę w czasie rzeczywistym.

Odpowiednia dokumentacja to potwierdzenie, że transport żywności odbywa się zgodnie z obowiązującymi przepisami. Jest to też forma zapewnienia, że produkty spożywcze docierają do sklepu i jego klientów w dobrym stanie i są bezpieczne dla zdrowia.

FAQ