Porady i ciekawostki

CZYSTA ETYKIETA - kupuj świadomie

Koncepcja „czysta etykieta” (z ang. clean label) stanowi coraz prężniej rozwijający się trend na rynku spożywczy. Celem jej jest dążenie do projektowania i spożywania jak najbardziej naturalnych produktów, mających wpływ na zdrowie konsumentów. Pojęcie „czysta etykieta” nie jest pojęciem zdefiniowanym w jakimkolwiek akcie prawnym, co sprawia, że pojęcie to może podlegać różnego typu interpretacjom ze strony zarówno konsumentów jak i producentów żywności.

Oznaczenie „clean label” przyjęło się stosować do produktu:

• naturalnego,
• bez wybranych substancji dodatkowych: polepszaczy strukturalnych, barwników syntetycznych, wzmacniaczy smaku i substancji konserwujących,
• bez innych składników chemicznych.

Ważne jest, że aby mówić o czystej etykiecie, wszystkie te elementy muszą współistnieć.

W uproszczeniu można powiedzieć, że jest to skracanie wykazu składników na etykiecie ze składników które wzbudzają u konsumentów niechęć. Przykładowo syntetyczne barwniki zastępowane są wyciągami z warzyw (burak, marchew, szpinak). Substancje słodzące syntetyzowane chemicznie są wypierane przez składniki pochodzenia naturalnego jak np. glikozydy stewiolowe.

W praktyce taka czysta etykieta może być oznaczona graficznie przykładowo kroplą, bądź napisem „czysta etykieta”.

Może też zdarzyć się tak, że o czystej etykiecie będzie świadczył jedynie umieszczony na opakowaniu skład zawartości z zaznaczeniem, że nie zawiera ona określonych składników żywności. W całym tym procesie należy zwracać uwagę nie tylko na skład recepturowy, ale także na jakość użytych surowców, procesy technologiczne w jakich tworzone są produkty oraz końcową wartość odżywczą produktów.

Co to jest żywność ekologiczna i jak ją rozpoznać?

Mianem żywności ekologicznej określa się żywność wytwarzaną metodami rolnictwa ekologicznego, a więc przy użyciu naturalnych zasobów i metod z zapewnieniem najlepszych warunków dla środowiska i zwierząt.

Żywność przetworzoną można również uznać za ekologiczną, jednak co najmniej 95% masy jej składników pochodzenia rolniczego muszą stanowić składniki ekologiczne. Ponadto z obowiązującymi przepisani oznaczenia ekologiczne nie mogą wprowadzać w błąd konsumenta lub sugerować, że produkt lub jego składniki spełniają wymagania prawne określone dla żywności ekologicznej. Terminami odnoszącymi się do żywności ekologicznej są m.in. takie oznaczenia jak: EKOLOGICZNY, ORGANICZNY, BIOLOGICZNY lub ich pochodne, albo wersje skrócone jak np. BIO i EKO.

Każdy produkt oznakowany jako ekologiczny musi posiadać specjalny certyfikat UE, poświadczający zachowanie odpowiednich standardów produkcji. Wśród obowiązkowych elementów oznakowania żywności ekologicznej wyróżnia się numer identyfikacyjny organu kontrolnego lub jednostki certyfikującej, którym podlega podmiot, który zrealizował ostatni etap produkcji lub przygotowania oraz w przypadku żywności pakowanej, logo produkcji ekologicznej Unii Europejskiej tzw. Euroliścia.

W przypadku użycia unijnego logo produkcji ekologicznej w tym samym polu widzenia co ono, umieszcza się oznaczenie miejsca pochodzenia surowców rolnych wchodzących w skład produktu. Miejsce pochodzenia umieszcza się bezpośrednio poniżej numeru identyfikacyjnego.

Stosowanie symbolu Euroliścia nie stoi na przeszkodzie w używaniu także krajowych i prywatnych logo, potwierdzających spełnienie wymogów w zakresie produkcji ekologicznej.

Produkty pochodzące z importu (spoza UE) mogą być znakowane Euroliściem tylko wtedy, gdy zostały wytworzone zgodnie z zasadami równoważnymi do unijnych zasad produkcji ekologicznej.

Jak postępować z surowym mięsem drobiowym

W surowym mięsie drobiowym mogą być obecne mikroorganizmy saprofityczne, ale także chorobotwórcze. Przez wiele lat główną przyczyną zatruć pokarmowych były bakterie z rodzaju: Salmonella spp., Clostridium, Staphylococcus aureus, Eschericha coli, Campylobacter i Pseudomonas. Obecnie szczególną uwagę zwraca się na nowe czynniki chorobotwórcze.

Surowe mięso drobiowe należy przechowywać oddzielone od żywności gotowanej lub gotowej do spożycia, powinno mieć również jak najmniejszy kontakt z różnymi sprzętami kuchennymi i naszymi rękoma.

Ponadto, należy wyraźnie pokreślić iż mycie mięsa nie jest wskazane gdyż może rozprzestrzenić patogeny w otoczeniu (na ubrania, ciało, przyrządy kuchenne, produkty spożywane na surowo). Zawsze natomiast, przed i po obróbce mięsa drobiowego należy pamiętać o właściwym myciu rąk wodą z mydłem.

Dlaczego akrylamid jest szkodliwy?

Amid kwasu akrylowego, czyli akrylamid, to związek chemiczny powstający w wyniku reakcji Mailldarda, czyli reakcji między aminokwasami a cukrami redukującymi, zawartymi w żywności, podczas obróbki cieplnej, w temperaturze powyżej 120 stopni Celsjusza.

Akrylamid jest związkiem przyjemnym dla zmysłu powonienia i smaku, niestety szkodliwym dla zdrowia. Niekorzystnie wpływa na pracę układu naczyniowego, zwiększając ryzyko miażdżycy. Ponad to akrylamid może powodować ogólny stan zapalny organizmu a co za tym idzie jego osłabienie. Jednym z najważniejszych niebezpieczeństw związanych ze spożyciem akrylamidu jest możliwość wystąpienia zmian nowotworowych, a także rakotwórczych. Jest definiowany również jako neurotoksyna szkodliwie oddziaływująca na układ nerwowy.

Gdzie możemy spotkać akrylamid?

Jest on obecny w pieczonych bądź smażonych produktach zbożowych oraz ziemniaczanych m.in. w chipsach, frytkach, paluszkach, herbatnikach, prażynkach, krakersach ale również w chlebie i innych gatunkach pieczywa czy kawie.

W 2017 roku weszła w życie ustawa regulująca poziomy akrylamidu w żywności, mająca na celu zapewnienie ochrony konsumenta w doniesieniu do bezpieczeństwa żywności.

Dlaczego po ugotowaniu żółtka pojawia się szara otoczka?

Jajka są jednym z najchętniej wybieranych produktów żywnościowych przez konsumentów.

Możemy w różny sposób wykorzystywać jaja, ale zazwyczaj najchętniej jadamy je na śniadanie. Możemy je przygotować w różniej formie, jako jajecznicę, omlet, jajko na miękko czy na twardo.

Po ugotowaniu tych ostatnich czasem możemy zauważyć siną otoczkę, która pojawia się wokół żółtka.

Skąd się ona bierze? Nieestetyczna szara otoczka jest wynikiem zbyt długiego gotowania jaj. Przyjęło się, że aby przygotować jaja na twardo należy je gotować min. 10 minut od momentu zagotowania wody. W tym cały problem, po tym czasie z żółtka wytrąca się połączenie siarki z żelazem. Reakcja ta odpowiedzialna jest za zmianę barwy żółtka. Aby ugotować jajo na twardo bez nieestetycznej otoczki wystarczy gotować je nie dłużej niż 7-8 min.

W tym miejscu warto zaznaczyć również, że zbyt długie gotowanie jaj to nie tylko utrata walorów estetycznych ale również im dłużej gotujemy jaja, tym mniej mają one wartości odżywczej. Tracone są zarówno cenne witaminy jak i składniki mineralne. Panuje także przekonanie, że tracą one również swoje walory smakowe.